Safit Zeqiri
Ballkani Perëndimor mbetet një prej pikave më të ndjeshme gjeopolitike, ku ndikimi i aktorëve globalë është gjithnjë e më i dukshëm. Situata aktuale ndërkombëtare, e tensionuar nga lufta në Ukrainë, retorika e ashpër e Moskës dhe sfidat e sigurisë energjetike, po e vendos rajonin në një pozitë delikate. Në Uashington, rikthimi i Donald Trump në skenën politike amerikane ka sjellë një debat të madh mbi orientimin e ardhshëm të SHBA-së ndaj Evropës dhe NATO-s. Retorika e tij e mëparshme për “peshën e madhe të aleatëve” dhe kërkesa për rishikim të marrëveshjeve të sigurisë ka ngritur shqetësime tek partnerët evropianë, përfshirë edhe vendet e Ballkanit. Nga ana tjetër, Rusia e Putinit po intensifikon përpjekjet për të ruajtur ndikimin e saj në rajon, veçanërisht përmes lidhjeve historike, ekonomike dhe fetare me disa shtete. Propaganda pro-ruse po synon të shfrytëzojë çdo vakum të BE-së, duke ofruar alternativën e saj politike dhe ekonomike. Ndërkohë, Ukraina e Zelenskit po përpiqet të qëndrojë e fortë përballë agresionit rus, duke e shndërruar luftën në një test për të ardhmen e rendit ndërkombëtar. Qëndrueshmëria e Kievit dhe mbështetja nga Perëndimi janë sinjale që po ndiqen me vëmendje edhe nga vendet e Ballkanit, të cilat shohin në këtë konflikt pasqyrën e rreziqeve për sovranitetin dhe stabilitetin e tyre. Komisioni Evropian nga ana e tij gjendet në presion për të ruajtur kredibilitetin e procesit të zgjerimit. Përpjekjet për integrimin e Ballkanit Perëndimor po përballen me sfida të shumta – nga lodhja e zgjerimit brenda BE-së deri te tensionet e brendshme politike në rajon. Brukseli e di se çdo vonesë e mëtejshme mund të hapë rrugën për ndikim më të madh rus, por edhe për destabilizim politik dhe social. Ballkani sot nuk është vetëm një çështje rajonale – është një test për balancën e forcave midis Perëndimit dhe Lindjes, për besueshmërinë e NATO-s, dhe për aftësinë e BE-së për të mbajtur fjalën e dhënë. Nëse këto sfida nuk menaxhohen me kujdes, hapësira për ndërhyrje të aktorëve jo-perëndimorë vetëm se do të vazhdojë të rritet edhe më shumë.
